Αυτή είναι η πιο ωραία πολυκατοικία της Αθήνας. Με διαφορά

Αγαπάμε την Αθήνα με τα καλά και τα κακά της. Γι’ αυτό και προσπαθούμε να ανακαλύψουμε μέχρι και την τελευταία γωνιά της. Σε μία από αυτές, βρίσκεται εδώ και λίγο καιρό η «Inside-Out», μία νέα πολυκατοικία που σχεδίασε ο αρχιτέκτονας Νίκος Κτενάς με τους συνεργάτες του και πρόσφατα βραβεύθηκε από το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής, αποσπώντας το μοναδικό Βραβείο Αρχιτεκτονικής του ΕΙΑ 2013 – 2017.

Η «Inside-Out» βρίσκεται στο Νέο Ψυχικό, στη συμβολή των οδών Ελευθερίου Βενιζέλου 52 και Θεμιστοκλέους. Ανεγέρθηκε ανάμεσα σε διώροφα και τριώροφα κτίρια της δεκαετίας του ’60 και του ’70, δίνοντας νέα χρώματα και σχήματα στην περιοχή. Αυτό που την κάνει ξεχωριστή, είναι η προσπάθειά της να επαναπροσδιορίσει και να ανανεώσει την έννοια της πολυκατοικίας, η οποία μέχρι σήμερα σημαίνει πανομοιότυπα κτίρια στο κλασικό λερωμένο λευκό που μάλλον έχουμε βαρεθεί. Η «Inside-Out» ουσιαστικά έρχεται να προτείνει μία νέα ιδέα στο παλιό και ίσως αποτυχημένο μοντέλο του ελληνικού αστικού τοπίου, δείχνοντας παράλληλα πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε χώρους που κατά κανόνα θεωρούμε άχρηστους στην κλασική ελληνική πολυκατοικία.

Το VICE επικοινώνησε με τον αρχιτέκτονα Νίκο Κτενά και μίλησε μαζί του τόσο για την «Inside-Out», όσο και για το πώς μπορούμε να «σώσουμε» το αστικό τοπίο της Αθήνας.

Τι κάνει την πολυκατοικία «Inside-Out» ξεχωριστή σε σχέση με τις άλλες πολυκατοικίες; Νίκος Κτενάς: Ουσιαστικά, η δομή της. Έχει την άποψη «μεγάρου», κατά την κλασική έννοια. Είναι, με άλλα λόγια, ένας σμιλευμένος μονολιθικός όγκος χωρίς την έντονη οριζόντια συνιστώσα των εξωστών, ένα χαρακτηριστικό της μεταπολεμικής αθηναϊκής πολυκατοικίας. Θα προσέθετα και το υλικό των όψεων, δηλαδή το ξύλο, το οποίο δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ σε αυτήν την τυπολογία κτιρίου.

Πώς χρησιμοποιούνται χώροι του «Inside-Out», οι οποίοι στις παλιές πολυκατοικίες είναι κατά κανόνα «νεκροί» και χωρίς ιδιαίτερη λειτουργία;Πρωτίστως, έχω υπερυψώσει το επίπεδο του ισογείου μαζί με τον περιβάλλοντα κήπο και έχω ερμηνεύσει, στα όρια του κανονισμού, την έννοια του χώρου «πιλοτή», η οποία, αντί να μετατραπεί στον συνηθισμένο χώρο στάθμευσης, χρησιμοποιείται ως ένας χώρος ανύψωσης και διείσδυσης στο κέντρο του κτιρίου, ως ένας χώρος διημέρευσης. Κατά δεύτερο λόγο, έχω προτείνει τον ακάλυπτο χώρο ως κεντρικό χώρο πρόσβασης στις κατοικίες, ως ένα κεντρικό αίθριο. Δανείστηκα αυτήν την ιδέα από την αρχαία κατοικία. Τέλος, η ταράτσα διαμορφώνεται ως ένας κρεμαστός κήπος με δένδρα και πισίνα. Νομίζω πως έτσι δεν άφησα τίποτα «νεκρό».

Ποια υλικά χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή της πολυκατοικίας και γιατί;Είμαι λάτρης της απλότητας. Αν γνωρίζετε και άλλα κτίρια που έχω σχεδιάσει, θα διακρίνετε μία ελαχιστοποίηση στην χρήση υλικών. Πιστεύω πως όλα τα υλικά που χρησιμοποιούμε για μία κατασκευή, πρέπει να ανταποκρίνονται στην βασική χωρική και δομική ιδέα του κάθε κτιρίου και ταυτόχρονα να είναι σε εμφανή μορφή, δηλαδή να φαίνονται. Συγκεκριμένα, αυτά είναι: Η φέρουσα δομή, όπου σε αυτήν την περίπτωση είναι το οπλισμένο σκυρόδεμα, οι μεταλλικές επιφάνειες πλήρωσης κενών, κατά κύριο λόγο στις εισόδους των χώρων, οι ξύλινες επιφάνειες επίπλωσης, των δαπέδων και των όψεων -στην περίπτωσή μας σε συνδυασμό με υαλοπίνακες- και, τέλος, η χρήση φυσικής πέτρας στα εξωτερικά δάπεδα.

Τι μπορούμε να μάθουμε από το «Inside-Out» για να φτιάξουμε ένα νέο μοντέλο πολυκατοικίας για την Αθήνα, που θα είναι ταυτόχρονα όμορφο και λειτουργικό;Το κτίριο είναι ένα αποτέλεσμα της έρευνάς μου ως προς τη σχέση του με την γεωγραφική μορφολογία της πόλης, το κλίμα της, την ιστορία της. Με άλλα λόγια, έκανα μια έρευνα της ανθρώπινης διαβίωσης, που θεωρώ ως τη βάση της δραστηριότητας του αρχιτέκτονα. Πιστεύω πως όλα όσα προαναφέρω, συνθέτουν αυτό που έμαθα από αυτό το έργο και το ίδιο το κτίριο, δια της φυσικής του παρουσίας, εκθέτει αυτές τις αρχιτεκτονικές αναζητήσεις μου. Δεν πιστεύω πως όλα αυτά αντιπροσωπεύουν τη μόνη αρχιτεκτονικά όμορφη και λειτουργική απάντηση. Πρέπει να περιμένουμε λίγο, διότι εν τέλει, ο χρόνος είναι πάντα ο απόλυτος κριτής των σκέψεων μας.

Μπορεί η Αθήνα να γίνει πιο όμορφη αρχιτεκτονικά; Προσωπικά στην Αθήνα αισθάνομαι πολύ όμορφα, διότι είναι μια σύγχρονη πόλη, κτισμένη πάνω σε άλλες πόλεις. Αυτή η ορατή ιστορική διαστρωμάτωση στο κέντρο της είναι ένα φαινόμενο σχεδόν μοναδικό στον κόσμο και αυτό πραγματικά συναρπάζει τον αρχιτέκτονα. Η ευθύνη συνεπώς είναι τεράστια από την οπτική γωνία που βλέπω αυτήν την πόλη. Θα έλεγα πως πρώτα απ’ όλα, δεν πρέπει να επιτρέπεται να χτίζει ο οποιοσδήποτε αν δεν έχει γνώσεις αρχιτεκτονικής. Ακόμη, πρέπει να εκσυγχρονισθεί η νομοθεσία των δημοσίων έργων, δίνοντας περισσότερο βάρος στην αρχιτεκτονική ποιότητα υλοποίησης των κοινών χώρων της πόλης. Τέλος, πρέπει να υποστηριχθεί θεσμικά, ενδεχομένως μέσω διαγωνισμών, η νέα γενιά αρχιτεκτόνων, που είναι πολλοί και εξαιρετικοί, έτσι ώστε να υπάρξει μια αναγέννηση στη πόλη.

Δείτε περισσότερες φωτογραφίες: