Παιχνίδια που παίζαμε όταν ήμασταν παιδιά στις αλάνες

«Το παπούτσι σου βρωμάει, αλλαξέ το». Αν σας θυμίζει κάτι αυτή η φράση, τότε πιθανότατα, περάσατε ευχάριστα παιδικά χρόνια!

Αν με ρωτήσει κάποιος πώς ήταν μία συνηθισμένη μέρα των παιδικών μου χρόνων θα του πω ότι στα διαλείμματα παίζαμε αμπάριζα κι όταν σχολάγαμε παίζαμε αμέτρητα άλλα παιχνίδια στην αυλή του σχολείου.

Κι αυτό ήταν μόνο η αρχή. Όταν επιστρέφαμε με τον αδερφό μου προς το σπίτι δεν θυμάμαι να υπήρξε φορά που να μην πούμε «Όποιος φτάσει τελευταίος είναι βλάκας!». Τρώγαμε, διαβάζαμε (ή κάναμε ότι διαβάζουμε), τα απογεύματα φτιάχναμε δεντρόσπιτα και τα βράδια ξεχυνόμασταν στους δρόμους, όπου μας περίμενε όλη η γειτονιά για να παίξουμε κρυφτό σε περίμετρο τεσσάρων οικοδομικών τετραγώνων.Σήμερα λόγω –μεταξύ άλλων- της αύξησης της εγκληματικότητας (ή του φόβου των γονιών) αλλά και κυρίως λόγω της εδραίωσης των ηλεκτρονικών παιχνιδιών, τα παιχνίδια στις αλάνες τείνουν να φθίνουν.

Συλλέξαμε τα ομαδικά παιχνίδια που παίζαμε μικροί, για να μην τα ξεχάσουμε και να τα γνωρίσουμε στα παιδιά μας. Πείτε μας εσείς ποια από αυτά και ποια άλλα παίζατε.Πώς «τα βγάζατε»; Καταρχήν πριν ξεκινήσουν τα περισσότερα παιχνίδια, έπρεπε να αποφασιστεί ποιος θα παίξει πρώτος. Ήταν λοιπόν η ώρα για ένα από τα παρακάτω (ή κάποιο άλλο) ποιηματάκια:«Άκατα μάκατα σούκουτου μπε, άμπε φάμπε ντόμινέ, άκατα μάκατα σούκουτου μπε άμπε φάμπε βγε»«Είσαι κινεζάκι; Ναι! Τρως πολύ ρυζάκι; Ναι! Πό-σες κου-τα-λί-τσες την η-με-ρα τρως;»

«Α μπε μπα μπλομ, του κίθε μπλομ, α μπε μπα μπλομ του κίθε μπλομ μπλιμ μπλομ» και σε κάποιες παραλλαγές ακολουθούσε το: «Πού θα πας εκεί; Στη Βόρεια Αμερική να βρεις και τον Ερμή που παίζει μουσική».

«Ω μαριάμ μαριάμ μαριάμ σι ντορεμί μακαρό μακαρό λέο λέο πτι πτι πτι λέο λέο πτι πτι πτι, ουάν του θρι».«Το παπούτσι σου βρωμάει, αλλαξέ το».«Ανέβηκα σ’ ένα χωριό και είδα ένα γουρούνι το κοίταξα καλά καλά και μου΄φαγε τη μούρη. Γω γω γω, συ συ συ. Το γουρούνι είσαι ‘συ!»«Ένα δύο τρία, πήγα στην Κυρία μου ‘δωσε ένα μήλο μήλο δαγκωμένο το ‘δωσα στην κόρη έκανε αγόρι το ‘βγαλε Θανάση σκούπα και φαράσι»«Πέτρα – ψαλίδι – μολύβι – χαρτί»Κρυφτό «Πέντε, δέκα, δεκαπέντε…». Το κρυφτό είναι ο λόγος που μάθαμε την προπαίδεια του 5 πριν την ώρα μας! Το παιχνίδι δεν χρειάζεται συστάσεις. Φτου ξελευθερία για όλους!

Μακριά γαϊδούρα Οι μισοί συμμετέχοντες πρέπει να σκύψουν ο ένας μετά τον άλλο και οι υπόλοιποι παίρνουν φόρα και πηδάνε από πάνω τους για να φτάσουν όσο πιο μακριά μπορούν. Όποιος πέσει, χάνει!Αμπάριζα «Παίρνω αμπάριζα και βγαίνω και κανένα δεν το λέω!» Η αμπάριζα παίζεται με δύο ομάδες. Η κάθε ομάδα ορίζει ένα δέντρο για «αμπάριζα» ή «μάνα» και σκοπός της είναι να την προστατεύσει. Ένα παιδί από κάθε ομάδα παίρνει φόρα και τρέχει προς την αντίπαλη και ο ένας προσπαθεί να αγγίξει τον άλλον. Όποιος προλάβει αιχμαλωτίζει τον αντίπαλο. Το παιχνίδι συνεχίζεται μέχρι να μείνει ο τελευταίος παίκτης, ο οποίος πρέπει να προστατέψει τη μάνα του από (έως 2) αντιπάλους. Μπορεί να προσπαθήσει να ελευθερώσει τους αιχμάλωτους συμπαίκτες του για να τον βοηθήσουν, με ένα άγγιγμα. Τότε αυτοί φωνάζουν: «Παίρνω αμπάριζα και βγαίνω και κανένα δεν το λέω.» Νικήτρια είναι η ομάδα που θα φυλακίσει όλους τους αντίπαλούς παίχτες.

Αγαλματάκια Παίζεται από τρία παιδιά και πάνω. Ένα παιδί κλείνει τα μάτια και λέει «Αγαλματάκια ακούνητα, μέρα ή νύχτα;». Όσο το λέει τα άλλα παιδιά κινούνται. Αν όμως ανοίξει τα μάτια του και κάποιο παιδί κουνιέται ακόμα, τότε φυλάει εκείνο.Αυγοδρομίες Ένα κουτάλι στο στόμα. Ένα αυγό πάνω στο κουτάλι. Ένας αγώνας δρόμου. Τα υπόλοιπα τα φαντάζεστε! Στην ίδια κατηγορία ανήκουν και οι τσουβαλοδρομίες, οι σακουλοδρομίες και οι σκυταλοδρομίες!

Κλέφτες και αστυνόμοι Δύο οι ομάδες: Οι κλέφτες και οι αστυνόμοι. Οι αστυνόμοι πρέπει να πιάσουν τους κλέφτες ακουμπώντας τους και οι κλέφτες προφυλάσσονται αν ακουμπήσουν με την πλάτη κάτω ή στον τοίχο ενώ για να κερδίσουν πρέπει να ακουμπήσουν στην πλάτη τους αστυνόμους.Κουτσό Το σχέδιο με τις κιμωλίες στα πεζοδρόμια είναι χαραγμένο στη μνήμη μας και ας εκλείπει πλέον. Το παιχνίδι έχει πολλές παραλλαγές με πιο δημοφιλή αυτήν.Το κυνηγητό Όταν βαριόμασταν σαν παιδιά, το πρώτο που λέγαμε ήταν «παίζουμε κυνηγητό;». Οι κανόνες απλοί: Ένας κυνηγά κι οι υπόλοιποι τρέχουν να κρυφτούν. Υπάρχει και «ξελέ» (κυνηγημένος να ελευθερώσει φυλακισμένο) καθώς και «μάνα» (άσυλο).Μέλισσα «Περνά – περνά η μέλισσα με τα μελισσόπουλα και με τα κλωσσόπουλα. Ζουμ – ζουμ – ζουμ να οι μέλισσες περνούν για να δούμε τι θα πουν».

Μπιζ Βίαιο παιχνίδι αλλά πολύ διασκεδαστικό! Κάποιος κλείνει τα μάτια του και ένας από τους υπόλοιπους τον χτυπάει. Όταν γυρνάει, όλοι φώναζαν «μπιζ» και σηκώνουν το ένα χέρι. Η «μάνα» τότε ανοίγει τα μάτια και πρέπει να μαντέψει ποιος τον χτύπησε.Πατητό Όλα τα παιδιά ενώνουν τα πόδια τους. Μόλις φωνάξουν «πατητό» πρέπει να τραβήξουν τα πόδια τους πίσω. Φωνάζουν νούμερα «πρώτος», «δεύτερος» κ.ο.κ. και ο καθένας παίζει με τη σειρά του. Ο ένας πρσπαθεί να πατήσει τον άλλο πηδώντας. Πηδούν όμως και αυτοί, τους οποίους οι άλλοι προσπαθούν να πατήσουν, ώστε να αποφύγουν το πάτημα.Η μικρή Ελένη «Η μικρή Ελένη κάθεται και κλαίει γιατί δεν την παίζουν οι φιλενάδες της. Σήκω επάνω, κλείσε τα ματάκια σου και πιάσε όποιον θες.» Και αυτό ακριβώς έπρεπε να κάνει!

Τα μήλα Τα παιδιά χωρίζονται σε δύο ομάδες. Η μία ομάδα είναι «μέσα» και η άλλη «έξω» (δηλαδή εντός και εκτός ενός κύκλου). Τα παιδιά που είναι έξω ρίχνουν την μπάλα. Αν η μπάλα ακουμπήσει κάποιο παιδί από μέσα, χάνει. Αν όμως την πιάσει, κερδίζει μια ζωή ακόμα.Μέντα μέντα* Οι δυο αντίπαλες ομάδες βρισκόταν παραταγμένες η μια απέναντι στην άλλη και σε κάποια απόσταση και τα μέλη της καθεμιάς κρατιόνταν σφιχτά από τα χέρια. Τότε υπήρχε μεταξύ τους ο παρακάτω διάλογος.

– Τα μέντα μέντα – Τα μελεγγίτικα – Να μας τα στείλετε – Με ποιον; – Με όποιον θέλετε.

Τότε η ομάδα έστελνε την πιο δυνατή που έτρεχε με δύναμη για να κόψει τα χέρια των κοριτσιών της αντίπαλης ομάδας. Αν τα κατάφερνε, έπαιρνε ένα παιδί στην ομάδα του. Αν δεν τα κατάφερνε τότε το κρατούσαν οι αντίπαλες. Νικήτρια ήταν η ομάδα που μάζευε τις πιο πολλές.Προσβολές* Οι προσβολές παιζόταν κυρίως με δυο ομάδες. Μια αγοριών και μια κοριτσιών. Η ομάδα των κοριτσιών συνεννοούνταν και κάθε κορίτσι διάλεγε ένα αγόρι. Αυτό ήταν μυστικό. Τα αγόρια τώρα έπρεπε να μαντέψουν πιο κορίτσι τους διάλεξε και να πάει σ’ αυτό και να το ρωτήσει «με θες;» Αν το πετύχαινε τότε του κορίτσι του έλεγε ναι και έφευγαν μαζί. Αν δεν το πετύχαινε τότε το κορίτσι του γύριζε την πλάτη και το αγόρι έχανε κι έπαιρνε την προσβολή.

*Από το Δημοτικό Σχολείο Παναγίας Θάσου. Περιβαλλοντική εργασία με θέμα: «Το παιδία και το παιχνίδι». Υπεύθυνος δάσκαλος: Καβάζης Γιώργος.

Μουσικές καρέκλες Βάλτε μουσική! Τα παιδιά χορεύουν γύρω από τις καρέκλες (μία λιγότερη από όσοι είναι οι παίκτες). Μόλις σταματήσει η μουσική πρέπει να καθίσουν όλα τα παιδιά. Ένα, όμως δεν θα προλάβει να βρει ελεύθερη καρέκλα και θα βγει από το παιχνίδι.Παιχνίδια για… μεγαλύτερους Πυθεία: Θάρρος ή αλήθεια; Τι επιλέγατε εσείς;Μπουκάλα: «Μακάρι να μου τύχει να φιλήσω τον Ροδόλφο!»Παιχνίδια για δύο Πεντόβολα: Βόλοι και πεντόβολα! Γιατί σταματήσαμε να το παίζουμε αυτό το παιχνίδι;Λάστιχο: Μια απορία: Πώς τα κάναμε αυτά τα περίπλοκα;Σκοινάκι: Και τώρα, ούτε να περπατήσουμε μέχρι το περίπτερο δεν αντέχουμε!

ΠΗΓΗ