Τι έτρωγαν οι αρχαίοι Έλληνες

Οι σημερινές τροφές ήταν εντελώς άγνωστες στην εποχή των αρχαίων Ελλήνων, ενώ οι συνήθειές μας όσον αφορά τη διατροφή διαφέρουν σημαντικά.

Σε αντίθεση με όσα υποστηρίζουν οι σύγχρονοι ειδικοί σχετικά με την ωφελιμότητα ενός πλούσιου πρωινού οι αρχαίοι Έλληνες προτιμούσαν να ξεκινούν τη μέρα τους με ένα λιτό πρωινό που περιελάμβανε συνήθως κριθαρένιο ψωμί, βουτηγμένο σε ανέρωτο κρασί, μαζί με ελιές και σύκα. Ένα επίσης σύνηθες πρωινό ήταν ο «κυκεώνας», ένα ρόφημα από βρασμένο κριθάρι, αρωματισμένο με μέντα ή θυμάρι, που πίστευαν ότι έχει θεραπευτικές ιδιότητες.

Για το δεύτερο γεύμα της ημέρας, προτιμούσαν να τρώνε ψάρια, όπως τσιπούρες, μπαρμπούνια, σαρδέλες και χέλια, όσπρια και κυρίως φακές, φασόλια, ρεβίθια, μπιζέλια και κουκιά, ψωμί, τυρί, ελιές, αυγά, ξηρούς καρπούς και φρούτα.

Οι πρόγονοί μας θεωρούσαν ότι το δείπνο είναι το σημαντικότερο γεύμα της ημέρας. Έδειχναν ιδιαίτερη προτίμηση στο χοιρινό και το μοσχάρι, ενώ σπανιότερα έτρωγαν κατσίκι και αρνί. Επίσης αγαπούσαν πολύ και το κυνήγι, κυρίως τις τσίχλες, τα ορτύκια και τα ελάφια. Φυσικά από το δείπνο δεν έλειπε και το επιδόρπιο που μπορεί να ήταν φρέσκα ή ξηρά, κυρίως σύκα, καρύδια και σταφύλια ή γλυκά με μέλι.

Οι αρχαίοι Έλληνες αγαπούσαν και τα σαλιγκάρια, τα οποία οι Κρητικοί έτρωγαν από την εποχή του Μίνωα.

Τα φρούτα και τα λαχανικά της εποχής δεν είχαν τόσο πρωταγωνιστικό ρόλο στο καθημερινό τραπέζι καθώς δεν υπήρχε τόσο μεγάλη ποικιλία. Μπορεί να μην υπήρχαν φρούτα όπως τα πορτοκάλια, τα μανταρίνια, τα ροδάκινα και οι μπανάνες, αλλά μεγάλη ζήτηση είχαν τα αχλάδια, τα ρόδια, τα μήλα, τα σύκα, μούρα, τα κεράσια και τα δαμάσκηνα.

Όσον αφορά τα λαχανικά, οι Αθηναίοι τα καλλιεργούσαν στους κήπους τους και είχαν ιδιαίτερη αγάπη στους βολβούς, τα μαρούλια, τα αγγούρια, τον αρακά, τις αγκινάρες, τα βλίτα, το σέλινο, τον άνηθο και το δυόσμο. Άλλα πάλι, όπως τα μανιτάρια, το μάραθο, τα σπαράγγια, ακόμα και τις τρυφερές τσουκνίδες, τα αναζητούσαν στις ακροποταμιές και τα χωράφια.

Μεγάλη αγάπη είχαν και στο ψωμί, αφού συνήθιζαν να φτιάχνουν αρκετά είδη, από λαγάνες, άρτους από σιμιγδάλι και ψωμί από χοντράλευρο, μέχρι ψωμί από κεχρί.

Για να κάνουν πιο γευστικά τα πιάτα τους, οι αρχαίοι πρόσθεταν επίσης διάφορα μπαχαρικά και καρυκεύματα όπως ρίγανη, βασιλικό, δυόσμο, θυμάρι, κάρδαμο, κόλιανδρο, κάππαρη και σουσάμι.

Τα περισσότερα φαγητά ήταν ιδιαίτερα ελαφριά, καθώς γίνονταν ψητά στο φούρνο και στη σούβλα. Δεν ίσχυε όμως το ίδιο και για τα γλυκά καθώς, αφού δεν υπήρχε κάποια γλυκαντική ουσία παρασκευάζονταν από αλεύρι, φρούτα ξερά ή φρέσκα και μέλι.

Κάθε γεύμα φυσικά το συνόδευαν με κρασί, ενώ από το τραπέζι δεν έλειπε ποτέ το ελαιόλαδο, το οποίο οι Αθηναίοι θεωρούσαν δώρο της θεάς Αθηνάς στην πόλη τους.

Οι Σπαρτιάτες, ήταν σκληροπυρηνικοί ακόμα και στον τομέα της διατροφής καθώς ακολουθούσαν τη λακωνική λιτότητα με το καθημερινό τους διαιτολόγιο να περιλαμβάνει μια κούπα από «μέλανα ζωμό» και ένα κομμάτι ψωμί, ενώ σε ιδιαίτερες περιστάσεις και γιορτές βραστό χοιρινό, λίγο κρασί και πίτα.

Σε κάθε περίπτωση οι αρχαίοι ήταν λιτοδίαιτοι. Γι’ αυτό άλλωστε και είχαν αυτοχριστεί «μικροτράπεζοι» και «φυλλοτρώγες». Κατανάλωναν μεγάλη ποικιλία τροφών, αλλά σε πολύ μικρές ποσότητες, καθώς θεωρούσαν ότι στόχος του φαγητού ήταν να τέρψει τον ουρανίσκο και όχι να χορτάσει το στομάχι.

ΠΗΓΗ