Μονεμβασιά: Το «Γιβραλτάρ της Ανατολής»

Μονεμβασιά… μια λέξη, μια ιστορία! Ένας από τους πιο παραμυθένιους και ιδιαίτερους ταξιδιωτικούς προορισμούς στην Ελλάδα.

Ο βράχος της Μονεμβασιάς, αυτή η μικρή νησίδα στη Λακωνία που στέκεται περήφανη στη μέση της θάλασσας και κρύβει στα στενά της περάσματα μυστικά και ιστορικές μνήμες.

Από τη Μονεβασιά κατάγεται και ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος, με το σπίτι του να έχει θέα το απέραντο γαλάζιο. Να από που άντλησε την έμπνευση και τη σοφία του…

Μπαίνοντας στην πόλη, ο κεντρικός δρόμος με το βυζαντινό καλντερίμι οδηγεί στη Κεντρική Πλατεία με το παλαιό κανόνι. Ένα μέρος ζωντανό, γεμάτο ιστορία, το Γιβραλτάρ της Ανατολικής Μεσογείου όπως πολύ σωστά το αποκαλούσαν Βυζαντινοί, Ενετοί, Φράγκοι, Σταυροφόροι, που ήταν οι κάτοικοί του στο πέρασμα των αιώνων.

Τριγυρίζοντας στα δρομάκια της Μονεμβασιάς, αξίζει κανείς να χαθεί μέσα στα στενά περάσματα και τις καμάρες, να χαζέψει τα σπίτια και τους ξενώνες με τις πολεμίστρες και την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική και να αφήσει την φαντασία του να τον ταξιδέψει στην εποχή που ζούσαν οι πειρατές και οι ιππότες.

Η Μονεμβασιά είναι μία από τις πιο καλαίσθητες καστροπολιτείες της Ελλάδας, διατηρώντας ατόφια την παράδοση και την ατμόσφαιρα που απορρέει από τα μεσαιωνικά τείχη και τα στριφογυριστά καλντερίμια.

Αξίζει να δει κανείς το σπίτι του Γιάννη Ρίτσου, το οποίο βρίσκεται περίπου 150 μέτρα από την κεντρική πύλη και στο εξωτερικό μέρος του υπάρχει και η προτομή του. Άραγε που να κάλπαζε η φαντασία του όταν αντίκριζε αυτό το υπέροχο θαλασσινό τοπίο γεμάτο πέτρα και μεσαιωνική ομορφιά;

Χτισμένο πάνω σε ένα βράχο, με μοναδική πρόσβαση από τη στεριά μια στενή λωρίδα γης, εποικίστηκε από Λάκωνες γύρω στον 6ο μ.Χ. αι., προκειμένου να προφυλαχθούν από τις Αραβικές επιδρομές.

Εκείνοι κατασκεύασαν και την πρώτη ξύλινη, κινητή γέφυρα που ένωνε τον βράχο με την ακτή, απ’ όπου προέρχεται και η ονομασία του κάστρου που σημαίνει «μοναδική είσοδος».

Το κάστρο γνωρίζει σημαντική άνθηση στα χρόνια του Βυζαντίου από τον 12ο ως τον 14ο αι., περίοδο κατά την οποία χτίστηκαν και οι περίφημες βυζαντινές εκκλησιές που στολίζουν το νησί.

Ιδιαίτερα η περίοδος από το 1282 ως το 1341 αποκαλείται ο χρυσός αιώνας της πόλης. Το 1464 η Μονεμβασιά θα γίνει Ενετική κτήση. Το 1540 παραδίνεται στους Τούρκους και το 1690 οι Ενετοί την καταλαμβάνουν και πάλι.

Η Βενετσιάνικη ονομασία της ήταν «Napoli di Malvasia», δηλαδή Μενεξεδένια πόλη. Το 1715 οι Τούρκοι εξαγοράζουν τη Μονεμβασία από τους Ενετούς και sκοτwνouν ή αιχμαλωτίζουν όλους τους προκρίτους.

Η μεταβυζαντινή Ιστορία της Μονεμβασίας τελειώνει στις 21 Ιουλίου 1821 όταν οι Τούρκοι μετά από πολιορκία παραδίδουν τα κλειδιά της πόλης στον Πρίγκιπα Αλ. Κατακουζηνό.

Σήμερα, το Κάστρο της Μονεμβασιάς με τους δύο οικισμούς του, είναι τουριστικά αξιοποιημένο και συγκαταλέγεται ανάμεσα στα ωραιότερα αξιοθέατα της χώρας.